تأثیر عوامل فیزیوگرافی و خاک بر وضعیت تجدید حیات ارس در دامنه‌های هزار مسجد خراسان (منطقه لاین) ایران

به‌منظور بررسی اثر عوامل محیطی شیب، جهت دامنه و ارتفاع از سطح دریا بر روی وضعیت کمی و کیفی زادآوری توده‌های جنگلی ارس در دامنه‌های هزار مسجد واقع در شمال خراسان رضوی، نقشه‌های شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا و شکل کلی زمین (Landform) تهیه و پس از تلفیق نقشه‌های فوق، واحدهای همگن مشخص شد. از روش استراتیفیکاسیون (مونه‌بندی) برای نمونه‌برداری استفاده شد و تیپ‌بندی با استفاده از روش ترکیب نقشه‌ها انجام شد. سپس نسبت به برداشت سه قطعه نمونه دایره‌ای شکل به مساحت 1000 مترمربع در هر واحد همگن اقدام شد. در هر قطعه نمونه یک نمونه از خاک سطحی برداشت و پس از اندازه‌گیری خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک نتایج با استفاده از آزمون چند متغیره PCA تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا بر مشخصه‌های تعداد نهال در قطعه نمونه، قطر یقه، ارتفاع و درصد نهال‌های شاداب تأثیر دارد. عامل شیب بر مشخصه‌های تعداد نهال در قطعه نمونه تأثیرگذار است. جهت جغرافیایی تنها بر درصد نهال‌های با شادابی متوسط مؤثر است و شکل کلی زمین با هیچ یک از مشخصه‌های مورد بررسی ارتباط معنی‌داری ندارد. براساس نتایج آزمون PCA میتوان گفت که آهک، شوری، رس و فسفر بیشترین تأثیر را بر زادآوری ارس دارند.